Siliconen vormen

Wel of geen siliconen vormen? Die vraag wordt vaak gesteld tijdens workshops. Ik gebruik ze zelf niet om in te bakken, maar soms wel voor koude bereidingen zoals nagerechten (en dan bij voorkeur natuurlijk de BPA-vrije variant), en ook voor ijsblokjes zijn ze handig. Hoewel de siliconen bakvormen soms leuke vormpjes en kekke kleurtjes hebben, vind ik ze gewoon niet handig: ze wiebelen, klappen dubbel als je ze oppakt en als je iets uit de vormpjes probeert te drukken, breekt het al snel doormidden. Bovendien hebben ze bij het verwarmen een eng geurtje …

Voedselveiligheid

Een belangrijker vraag is: Is het gebruik van siliconen vormen veilig? Ik ben geen chemicus, dus ik kan je helaas geen sluitende wetenschappelijke verklaring geven. Maar ik heb het wel aan een chemicus gevraagd. Hij vertelde dat je het niet altijd kunt zien, maar dat alle kunststoffen moleculen loslaten bij verwarming. Dat geldt dus niet alleen voor siliconen, maar ook voor plastics en antiaanbaklagen. Bij het gebruik van siliconen bakvormen migreren de chemische componenten van de siliconen al bij een temperatuur van 150 °C naar het voedsel. Bedenk daarbij wel dat je niet alle kunststof, siliconen en antiaanbaklagen over één kam kunt scheren en ook dat de hoogte van de temperatuur een belangrijke rol speelt.
Als je op internet gaat zoeken naar de voedselveiligheid van siliconen vormen, kom je vrijwel geen positieve reacties of artikelen tegen. Eerlijk gezegd kwam ik eigenlijk helemáál geen positieve reacties of onderzoeken tegen, al zullen die onderzoeken ook heus wel bestaan. Wat ik wel kan vinden is dat siliconen eigenlijk nauwelijks serieus getest worden voor gebruik in de keuken.

Productieproces

Siliconenrubber wordt gemaakt uit silicium (een natuurlijke grondstof), zuurstof en een aantal andere stoffen die niet gespecificeerd worden, omdat het chemische proces en de ingrediëntenlijst eigendom van de fabrikant zijn. In ieder geval wordt er ook een soort olie gebruikt om de siliconen flexibel te maken. Deze olie kan uit de siliconen wasemen, samen met de agressieve kleurstoffen, katalysatoren en de niet-gespecificeerde ingrediënten van de fabrikant erbij. Ook al ben ik geen kunststoffenexpert, dit geeft dit toch wel te denken.

Keus genoeg

Omdat grootschalig wetenschappelijk onderzoek ontbreekt, kun je nooit met zekerheid zeggen hoe schadelijk de siliconen vormen zijn. Maar waarom zou je zo’n risico nemen? Er zijn zo verschrikkelijk veel leuke, goede en mooie metalen vormen te koop! En die doen hun werk allemaal uitstekend zonder dat je bang hoeft te zijn voor allerlei vervelende chemische bijproducten. Metalen vormen gewoon goed invetten of een degelijke antiaanbaklaag kiezen (die laten pas stofjes los bij een temperatuur hoger dan 260 °C , daar kom je bij normaal bakken dus niet aan), dan bakt er niets aan. Waarom zou je dan in hemelsnaam nog siliconen vormen gebruiken?